Живојин Павловиќ: ЅИД НА СМРТТА

...

Усмрћена је рукама. Лице јој се на снимку није видело. Преко главе био је пребаћен јастук. Њено бујно тело, с којег је трико висио у крпама, лежало је поврх покривача. Удови су јој били растављени. У зеву бутнина назирао се нападачев циљ. Полициски фотограф ју је снимио с пода, клечећи. Манчић осети вртоглавицу. У препоне му навре врелина и напе га до прскања. Поглед му је био прикован за тамну удољицу између десне ноге савијене у колену и ослоњене о зид, и леве, опуштене низ ивицу кревета. Изгледало је да ће наредног тренутка устати с постеље и, до последње ћелије испуњена јењавајућим дрхтајима тек минулог оргазма, отићи у купатило. Већ ју је видео како с баршунасте, попут опне на бубњу затегнуте коже спира лепљиви траг мушког зноја, и како, навлачећи чистоту преко своје тамнопуте голотиње, урања у онај чудан васионски мир којег се само задовољена жена може домоћи. Зато не успе да се одупре саблажњивом питању: Да ли је дисала док је продирао у њену утробу; да ли се копрцала, викала, дахтала, гушила се? Или јој је челичним стиском стезао врат док год није, исколачених беоњача, престала да се трза, па тек, кад јој је преко лица, да јој не би гледао застрашујућу гримасу смрти, пребацио јастук, рашчепио је, раскрилио јој омлитавеле, али још топле удове, и сјурио јој се у процеп између бутина?

Левица му склизну низ мршави трбух и он се са два жестока трзаја сурва у безумље. Тело му намах спали страхотни електрички удар, осети како му слузокожа у ждрелу постаје сува, а душник узан као сламка. Дах му покида дамарење крви; мириси постадоше неподношљиви. С паником се претури на бок, окрену се стени. Колена скупљењих до браде, очију стиснутих, а устију унакажених нечујним криком, очекивао је напад астме.

Тад му необични шум привуче пажњу. Он се осврте пренеражено, сможден очајањем што је неко видео што је чинио са собом.

На стени, под пинијом, појави се млади птичар. Манчић дограби кошуљу и покри се преко трбуха. Пас га спази. Замаха репом, стрча низ литицу и заустави се гледајући га весело.

Запљуснут неиздрживом провалом стида, Манчић остаде непомичан. Пресамићен као да му је у утробу заривен нож, он је већ видео њену сићушну појаву и сакати ход. Већ му се примицала очију испуњених презрењем. Застала је и надносила се над њим као над цркотином.

Али не беше никог. Све је мировало. Зрика цврчака, гртка као стругање ноктом по бетону, постајала је продорна; више је није могао слушати. Манчић устаде. Заклањујући рубљем трбух, стајао је неко време непомично, само су му очи лидале, испитујући сваки камен и сваки шум.

Уверивши се да је сам, он закорачи у море, опра се између ногу, навуче одело и крете ка насељу. Птичар је трчкарао лево-десно, губио се и враћао. Крај распећа подиже задњу ногу у намери да се помокри; Манчић  га одагна. Уплашено, куче скарликну и побеже. Није га било све до села. Онда се запути са Манчићем, као да му је он господар.

У берберници још не беше никог.

Манчић сврати у оближну трафику и упита за Фигара.

„Е, нашли су дите, шјор“, рече продавац и намигну као да се подсмева. „Наша га мештар Фабијан и она његова белеца од мужике“. Отишли су у Корчулу, дат дите. Ћа ван ја знан – у часних. И још их нима“.

Манчић продужи ка Заводу. Пас не хтеде од њега да се одвоји.

У башти испред лечилишта сва места у хладу беху заузета. Он седе за сто обасјан сунцем, неспокојно загледан у пасје тумарање. Куче је час одлазило на обалу јурцајући на плажи, час се враћало у башту и начуљеног уха стајало раскречено. Веселим је очима бројало Манчићу залогаје.

За ручак, као и обично, поручио је јуху и блитву; сад осети грижу савести што изузев хлеба, нема чиме да нахрани пса.

Као да сам себе кажњава, он прекиде обед и упути се Силвијиној кући.

Другачија светлост је у подневни час обасјавала острво. Под окомитим сунцем дрвеће је, скраћених сенки, изгледало ниже и проређено. Камена ограда учини му се стањеном; кућа ружна и слична шиптарској кули. Сува јара бректала је над стазама, расклопљена капија и врт иза ње зјапили су опустошеношћу изумрлих људских боравишта.

Он седе под вењак очекујући да се когод појави. У хладовини испод стола птичар се склупча крај његових ногу. По врховима ножних прстију осећао је животињски дах. Обузет тупом лењошћу, није био у стању да се помакне. Чула су му запажала једино тишину шуме и непомичност медитеранског биља. Између свега што га је окружавало и његове опијености умором, увлачила се мутна скрама равнодушности. Да се нија огласио први дах маестрала, остао би да лебди попут напуштене свемирске летелице. Али њихање чемпреса на голети изнад шуме простре се и на дрвеће у врту. Манчић се трже. Осврте се збуњено, у том трену сличан залутаном путнику. Диже се и остаде да стоји, не знајући шта би ваљало даље чинити.

Тад негде у кући зашкрипаше врата. Шибана промајом, млатила су о довратак. Тај прасак поплагано, а онда све јаче, и све жешће, запе да му кљуца у лобањи као покварени зуб.

Манчић уђе у кућу.

У коноби је из тмине, с голог зида, светлуцао сребрни крст.

Иза конобе празна се одаја простирала целом дужином зграде, белих зидова, с концертним клавиром  у дну.

Лаковани поклопац лежао је изнад дирки као покров над мртвацем. С политуре беласао се дебели слој прашине.

Манчић прекорачи праг. Прикраде се инструменту ходајући на прстима. Тад се изнад његове главе опет проломи тресак. Осећајући навирање неке дубоке муке, он се удаљи од клавира и каменитим степеништем упути се на спрат.

Док се успињао, у поткровљу се врата залупише силовито као да је планула пушка. Манчић јурну увис, али се у ходнику, иза угла, сучели с берберином.

„Откуд ви?“ замуца престрављено.

„А ви?“ упита старац тресући рукама. „Њушите ми ту, по кући. Шуљате се као жбир. Шпијунирате!“

Његове очи пиљиле су у Манчића исколачено.

Збуњен, Мачић стукну и уздрхта. „Извините, чекао сам...“

„Ћа ви имате искат у тужем дому?“

„Чекао сам Силвију.“

„Ћер ми је у Сплиту, има два мисеца...“

„Како...?“

„У Сплиту ван је, код родице...“

„Па зар нисте ви јутрос заједно с њом однели нахоче?... Нисте ли отпутовали чамцем на Корчулу...?“

Берберин га је гледао као да пред собом види убојицу. Згрбљено тело нагињало се све више; изгледало је да ће се с врха степеништа бацити на нежељеног госта.

Осећајући најдубље понижење, Манчић изиђе из куће и напусти врт.

Птичар се извуће испод стола, протеже се и машући репом пође с њим.

„Ди ћеш, Лиска?“, зачу се берберинов глас пун неразумног беса. „Ајде дома!“

Не застајући, Манчић се на капију осврте. Пас је у полукругу зашао за жбуње. Углови камених клупа провиривали су из шишмира и расцвалих олеандара; под заслепљујућом светлошћу што их платинастим блеском свему смањивала димензије, клупе од белог камена личиле су на просуте коцке шећера.

Као да и је некој пострвио...

Наредне недеље, колки је још морао провести на Мурвици, Манчић ниједном није зашао ка напуштеној фабрици сардина. Кућа на осами, узана и висока, прозора слепих под вечито замандаљеним капцима, за њега као да је била уклета.

Силвију више никад није видео.

Промичићи ривом, опрезно би бацио поглед ка берберници. Једино што би кроз излог успевао да види, била су погрбљена леђа старог Фигара. Залудан, седео је на столици у свом белом мантилу и читао новине.

На исти начин их је сваког јутра примицао рожнатим, такозваним социјалним наочарама и портир Института за примењену биохемију, спремајући се дугим и стрпљивим тамањењем времена за пензију и за смрт.

И овог зимогрожљивог јутра – усковитлавано је повременим налетима кошаве – портир, наочара заденутих за уши, зури у „Политику“. При тегобном срицању слова, усне му се увијају као два немоћна црва. Напрегнути израз лица зрачи тегобном усредсређеношћу детета на штиво коме није дорасло.

Сетивши се да још није купио „Политику“, Манчић кроз шубер завири у новине.

Портир бистри вести с фудбалских утакмица.

„Кључ од лабораторије“, рече Манчић.

Не дижући поглед, портир шаку, широку и меснату као свињски гњат, протури кроз шубер. Кључ са бројем утиснутим у месингану плочицу положи на рагастов. Затим поново шћепа новине.

„Како је?“ упита Манчић. Покушава да скрене пажњу на себе. Хође да провери у којој се мери вест о Октобарској награди тиче и других, а не само оних који је додељују и оних којима је додељена.

„Да је боље, не би ваљало“, гласи одговор.

Манчић схвата да ништа осим смрти не може помутити портирову усредсређеност. Одувек је тако – помисли с резигнацијом и упућује се у лабораторију.

У сутерену, под решетком за вентилацију, стоји економ Института и пуши. С попречног прозора светлост се иза његове главе разлива у млечни ореол.

Откључавајући улаз у лабораторију, Манчић не успева да му сагледа лице. Једино види да усред тамне, издужене мрље, кад год економ повуче дим, на врху цигарете светлуцне жар. И тад, као на тикви у којој гори свећа, намах изрони чворновато обличје чела и јагодица.

„Петронијевићу, добро вам јутро“, каже, али не чује одговор. Не знам шта им је данас, помисли и затвори за собом врата.

Истог часа заборавља људе с којима је провео четврт века на истом послу под истим кровом. Њихови обриси расплињавају се као магла. Једина стварност опет је прашума хемијских формула. Кроз те се честаре пробија као сабљасти тигар у потрази за безмерно лепим и ни од кога виђеним пространствима чији он постаје једини владалац. Само је духовна неизвеност – то стрпљиво и мучно крчење пута кроз протеинско шипражје са свим лутањима и поразима, и понеком, тек напипаном стазицом, чија ће га кривудања и погибељни завоји једног дана можда довести до нових обзорја – представља збиљу.

Све друго је привид.

Или сећање.

Гумено црево што, иза флуориметра, спаја спектрофотометар са магнетном мешалицом, још нико није заменио.

Старо, испуцало, ослабљене еластичности, црвено гумено црево било је на спојевима с инструментом искрзано. Уместо металним спонама, лаборант га је притезао клештима и жицом. Напрслине су годинама затваране црним и жутим изолирбандом. Убеђен да ће се срамни доказ јавашлука видети и на фотографији у данашњим новинама, одјурио је у складиште. У загушљивој просторији, крцатој теглама, боцама, разним кутијама и кесама с хемикалијама, нема никог. Пластичне вреће, испражњени демижони, картонска и дрвена амбалажа, леже у хрпама свуда по поду. Прљавштина и неред говоре о стању у коме се налази читава институција.

Тутњи о складишту као разјарени бик. Претура гомиле врећа и пакета, тумба сандуке са стакларијом ослушкујући са слашћу цилик разбијених епрувета. Гази безобзирно преко мушема и гумених простирки, али црево, као што је с бесним ужитком и претпоставља, не може нигде да нађе. Враћа се у лабораторију.

Осетивши прве знаке гушења, излеће у ходник. У првом тренутку упућује се у бифеу. Зна да је лаборант увек крај шанка с флашом пива у рукама. Насред пута сећа се да је лаборант отпутовао да обиђе сина у војсци.

Економ је и даље испод вентилационог отвора. Манчић схвата да ће испасти смешан ако застане усред корака – зато се усмери ка клозету.

„Зашто нисте набавили црево?“ зашишта не скривајући нетрпељивост.

„Зашто се узбуђујете?“ гласи одговор. „Шкодиће вам.“ Економ баца опушак у лонац са фикусом; удаљава се. Хода лагано, витак као амерички каубој. Жене са Института отворено су му се улагивале. Пресретале су га у ходницима, на степеништу или у парку испред Института, дајући му до знања да им може имати. Кад год зажели. Где год хоће. И колико год му буде драго.

Манчић се раскопчава. Амонијак му опрљи беоњаче и он зажмуре. Истог часа под његовим капцима економ се затиче у сексуалном сплету са женама које је и Манчић у свом осамљеничким снатрењима замишљао голе и раскречене: пастув у људском обличју маше огромним фалусом, залеће се, и споловило забада у женске утробе, подсећајући неодољиво на светског рекордера у скоку са мотком.

С последњом капи мокраће, економови се обриси распадају као слика у поквареном телевизору. У ћилибарски бистром огледало његово место заузима Манчићев лик: сличан је лику Нарциса – загледан у сопствени одраз, предаје се хипнотичкој моћи самопонирања све до непостојања. Тако се један привид стапа са другим. Нити сећања преплићу се као витица усталивши се на бистрој води под врбовим шибљем крај Зјапине.

Кроз пруће су, као кроз решетке, вирили зидови Штрпчевог млина, и кров. Био је бео (од паспаља), беласајући се као поклопац на клавиру Силвије Форетић.

Однекуд, у једнако одељеним размацима, допирали су ударци пракљаче по рубљу.

Привучен овим звуком, тежио је његовом извору. Знао је да га једино може створити женска рука. Али, загледан у јајолики обрис ошишане лобање, њему као да је понестало снаге да се отргне од колоплета скривених визија и препусти очарљивом зову. Као у сну, и даље се кретао стазом поред напуштене фабрике конзерви. Залазио је у врт из чијег су жбуња провиривале клупе од белог камена. Опет је кржљавим маслињаком млади птичар чео невидљиво ткање своје необјашњиве животне радости. Фигаро му је зујао електричном машином око клемпавих ушију. А Силвија, са зацењеним нахочетом у наручју, рањавајучим је погледом пиљила испод испод златних наочара у његов смежурани уд.

С главића се у бездан плаве дубине мора цедило мушко семе.

Али као што га је месец дана раније детиња писка отрзала од исповедања Силвији Форетић, тако су га сад, у Зјапини, ударци пркаљаче шамарали сопственом несумњивошћу, док год се није запутио низ врбак.

Све је јасније опажао цвркут птице, мирис буђи, паучину међу грањем. Ходао је по песку или трави, спотицао се о жиле и рукама прихватао за тополова дебла да не би пао у воду. Дуго је на длановиме осећао храпавост коре, у ноздрвама бурну мену мириса и смрада…

...

(изд. БИГЗ Белград, 1986 год. стр. 234-241)

Евдокија Борисова: ПАТЕПИСАНИЦИ

МОЈАТА МЕЧТА ЗА ИСТАНБУЛ

Меѓу Рим и Картагина се носи со љубов за Истанбул

Зија Ѓокалп

Мечтата за Истанбул се збидна. Понекогаш мечтите се збиднуваат по двапати. „И станува се’ поубаво“- восторжено-трепетно, но и малку тревожно воскликнува Јулето. Зашто следниот пат некој од нас нема да се врати „цуриг“. Со сигурност. Наѕирам дека тоа ќе да е таа. Малку личи на Фусун од романот на Орхан Памук „Музеј на невиноста“. На таков бран сме, патувањето ни е литературно и по проект.

Само час откако сме в Истанбул и веќе сме на корабче по Босфор. Од каршија „аленејат“ во златно падините на Искидар. Тоа ќе да беше цитат од романот-опсесија. Ни „обсебува“ во Истанбул.

Кејот на Еминону врие од народ. Секакви. Со шамии, хиџаби и чадори, (со бурки во паркот Ѓулхане), со шалвари и сукњи, со бретели, пирсинзи, куси шорцеви и високи штикли. На незамисливо високи штикли се е качила една назамисливо долгонога блондинка – сушта провокација контра невиноста, воздржувањето, добронаравието. Сепак е Рамазан. Во тој град обаче ништо нема особено значење... и се’ има значење. Секој е ценет и никој никому не му пречи. Се живее за задоволство. Арно ама, вкусот кон животот го „притежаваат“ само ориенталците.

Еден галеб стапнал на врвот на нашето корабче и Бојана упорно се обидува да му ја штракне сенката. Има изразити краци, скоро како плавушата. Објективот ги лови ципестите му стапки и горделивата „човка“. Профил на глумец – од оние знаменитите ѕвезди на Јешилчам студиото (турскиот Холивуд). И тој е турист.

Ние обаче не сме туристи. Ние сме си како дома. Всушност, ја осуштествуваме заветната точка на нашиот проект “Патување по стапките на хероите од романот ‘Музеј на невиноста’„. Тоа не е едно од оние познати хероични патешествија, кои обично започнуваат од родното место и завршуваат на некој историски балкански врв. Нашето започнува од Истиклјал, од каде што веќе запопочнало морето. После морското крштевање на Босфор, испаѓаме на „Булеварот на изгревот и залезот“ во космополитскиот Истанбул. Турскиот Сансет авенју Истиклјал всушност означува независност. В Турција сме, која што принадлежи на илјадалетија и континенти, вери, јазици и култури, а во моментов чекориме по нејзината „најп‘стра“ улица. Улицава е – благо речено – град в градот, а квартот Бејоглу е вистинска магија. Жустрата толпа не повлекува и некои дури и се губат. Каква прелест е да се изгубиш во тој град, притоа на почетокот на денот – кон крајот на август. Вечерта Милена и Вања дигаат скандал во хотелот околу тоа дека исчезнаа од нашите погледи, а ние дури не сме ги ни побарале. „Толку ли не ви пуца за нас, по ѓаволите, така се исплашивме, потраживме такси, се објаснивме некако, тој не зборуваше англиски, ние германски, ама со рако-мафтање и суетење некако го најдовме хотелот...“ Се преигруваат, воопшто не се убедливи. Дури мислам дека се задоволни. Човек има нужда да остане насамо со Истанбул. Така е првиот пат, исто како после љубовна срешта.

Истиклјал е еден великолепно-кошмарен коктел од миризби на пржено, ванила, канела, џинџифил, скапи парфеми, плодови, печени костени и мумуруз (пченка); мелодии – ориенталски, етно и џез в еден невообразен фјужн, човечка реч, проѕвонување на трамвај, којшто упорно си пробива пат меѓу пешаците. Еден Алах знае како успева да го стори тоа. За прв пат гледам трамвајот да се бори за место и пат, а не луѓето да се пазат од него. Буквално слаломира низ множеството, а сепак се движи по шини. „Голем калабалак“, би воскликнала баба ми Евдокија, ако беше тука. „Што си кахрна (тажна), каз‘м (ќерко)? – често ме прашуваше таа. За да заклучи: „Еех, од генчлик (младост) е тоа, генчли-и-к...“ Не, не сум кахрна, радосна сум, Али генчликот нешто фати да си заминува? Парадокс, вистина е тоа, ама ај’! Овој јазик не ми е мајчин, ниту баштин, но така добро се справуваме заедно, со илјада думи во главата се раѓаме по нашите географски ширини. И сега, после толку години, потопени во серии, книги, жива човечка полијазична какофонија од звуци... реч, сиже, дијалог – в глава ми просветкуваат бабините зборови, благата насмевка, готова да прости се’, ама баш се’, гулабово-сивосините очи, округлите славјански усни, светлата кожа и чупливата коса, „с‘четани“ со нејзиниот аријски тенок нос и елегантен профил. Таа постојано оживува во мојата фантазија – ту во мимиките на убавите глумици од филмовите, со кои не’ залева турската филмска индустрија, ту во гласот на епскиот раскажувач позади кадарот, ту во думите на литерарните хероини на моите возљубени туски автори. Сигурно тоа ќе да е бесмртноста, што знам? Но, кога ќе се обѕирнам, видувам дека генчликот е заштитената марка на светот во кој сум попаднала – таласи од млади луѓе ме заплиснуваат по улиците... Турција е млада. Трамвајот представува живописна јаркоцрвена опсерваторија со дрвен опков и декоративни врати од „изјашна“ железна тантела. Минуваат на сантиметри од нас потскршнувајќи, очекуваме секој миг од прозорецот да никне самата Агата Кристи со лорњон на носот, завиена со бел загадочен шарф околу широкополестата шапка. Наместо неа, наѕираме прелестно женско лице со артистичка бемка, скриено зад темни наочари. Уште една Фусун. И литературни призраци.

Трипати минуваме нагоре-надоле по булеварот покрај една иста прекрасна, лепотанска, потемнета од времето зграда, во стилот на бел епок. Од неа натрапливо „л‘ха“ на кино и ѕвезди. Тоа е старото добро филмско студио Јешилчам од почетокот на минатиот век. Денес од неа останал кафич со балконче, влезови во биоскоп, кои директно плачат за реставрација, и афиши, афиши, афиши... Вистинска историја – палимпсест на турското кино, на златниот бел-епок на турските 70-ти. Денес обаче, на нејзиниот фон, в небесата штрчи кран. 2010-та е, насекаде се гради, те со ужас установуваме дека до неа намерува да се залепи наредниот сити-МОЛ. Е не, не морате баш тука, во Бејоглу, ви се молам, не!

Фотообјективите ни штракаат како луди, вперени во човешкото мноштво и кон витрините на слаткарниците, потрупани со слаткиши, над кои гатам каква е - за бога – таа прелест? А нашата преведувачка Ели (суштинска двојничка на Берен Саат) набројува севозможни наслови – кадаиф, ќунефе, чорек, мухалеби (јас го знам како малеби), профитерол. Ова последново, кое звучи како сируп за кашлица, всушност е бајковито вкусен специјалитет од мали еклерчиња, полни со сосема вистински еклерен крем, како од нашето детсво, а полиени со сос од течен шоколад.

Заборавив да споменам уште во почетокот, дека тука се’ е вистинско. И сирењето. И сладоледот. И симидот. И еклерите. И пивото „Ефес“ кое воња на хмељ, а не на шпирт. Наспроти Рамазан, наспроти глобализацијата и постмодерноста.

Го пробуваме омилениот „литературен“ слаткиш на Фусун, имено профитеролот, афродизијакот на вљубените ликови во романот, за кои што длабоко се сомневам дека им требаат слични стимуланси. Јадењето слатки отворено, претставува еден вид терапија на љубовта и сохранение или враќање на невиноста, не знам? Таа Памукова сторија за една пеплосана љубов, животите на ликовите ги потчинува на својата логика, на своето бавно, растегнато темпо, што тлее половина век. Главниот лик е ептен вљубен во својата братучетка, но треба да се вери за друга. Речиси серијална сторија, нели? Разбира се, таа веридба нема да опстојува долго, Сибел си заминува, но и Фусун исчезнува, па тогаш Кемал ја започнува потрагата по неа во милионскиот град. Еден прекрасен ден добива одговор на своите писма, ја наоѓа на новата адреса, те започнува секоја вечер да ја посетува во домот на нејзините родители, со надеж дека ќе ја ѕирне. Увредата на Фусун „прекалено продолжително издевателства“ не само со копнежот на Кемал, ами и со трпението на читателот – прелистуваш стотици страници додека не стасаш до нивната нова средба. Тогаш заљубениот турски Ромео, започнува да краде, ги реди и каталогизира нештата кои таа претходно ги допрела. Тој колекционира предмети и размислува над животот и загубеното време, над новините и собитијата, стихијата на медиумите, „вештите“, рољата на политиката во животот на секој од нас. Што е судбата? Кадер – еден магичен збор во турскиот речник на секојдневието, која објаснува се’. Ако ние се тормозиме, чукаме глава, неуротизираме – зашто вака, зошто онака, мене ли баш ме снајде, зошто не можам да се „преборјам“, еј ако бев..., или јас него ќе го..., итн. Турците воздивнуваат мудро и смирено лафат: што и да направиш, кадер. Во романот на Памук се случуваат катастрофи и преврати, се менуваат воени режими, бизнисот на главниот јунак пропаѓа... Неговата цел, обаче, е неизменета, и таа се нарекува Фусун. Животот комај преминува покрај него, но тој ја постигнал „смисолот Фусун“. И кога на крајот сепак се згодува со неа и веќе се заедно, се покажува дека не им било судено никогаш да не бидат заедно. Што пак не значи дека дека нема да бидат среќни. Парадокс! Фусун умира во атомобилска незгода. Кое што, од своја страна, преставува почеток на вистинскиот му живот и втора серија на Кемаловата „осебујност“ – тој ќе направи музеј на својата љубов, музеј на постигнатата човечка невиност. Роман за музејот – музеј за Романот, кинисавме за да се увериме со сопствени очи во таа чудна сторија, каде и како воопшто е можно нешто такво да се случи во денешни дни.

Го дегустираме профитеролот во слаткарницата „Инџи“, нивната слаткара. Влегуваме во блажена сенка на тесното заведение, интериер од 40-тите години на минатиот век, дрвен полиран мебел, стилски витрини со делиции, а од карпата не гледа Мустафа Кемал Ататурк, дотеран со високиот астрагански калпак. Истиот оној калпак што тој – Таткото – јавно го замени својот фес, свртен кон илјадната маса народ, и красноречиво го демонстрираше својот гест со зборовите: „Тоа и вие го можете, направете го! Бидете Европјани!“ Насекаде го откриваме Ататурк: по булеварите, подвожњаците, градини и паркови, ресторани, магацини, слаткарници. Монументи, бисти, постаменти, билборди, плакати. Зазел горда, решителна поза, та гледа кон Босфорот. Кон иднината. Личи на дедо ми Радослав: тој имаше ист таков светлокафеав калпак , исти такви светли очи, истата горда „осанка“, истите тенки, решителни усни, мустачиња ала Клерк Гејбл, високо чело. Однесени од виорот. Како да не се чувствувам како дома, кога тука, во слаткарава, „дедо ми“ Ататурк буквално е наведнат над чинијата со профитерол, која се топи со две-три загребувања на лажицата. Мала порција, слична на причест. Многу ли е слатко? Не, достаточно е, но и никогаш не е доста. Тука човек го губи инстинктот за самозаштита и мерка во вкусовите. Си правам фотка со исклучително сериозниот управител, кој прецизно мери плочки чоколадо од марката „Инџи“ на аптекарската вага. Такво чудо сефте гледам. А, доста продавници за чоколада сум посетила. Не’ вика една по една за лични снимки. Позираме за чоколадни фотоси. Дегустираме. Се’ е многу деловно, па нели работиме на проект. Јадењето шоколад е озбилно занимање. Затоа е колективно.

Од спротивниот излог на скап бутик се отсликува рекламен постер на Кванч Татлтуг. Гледа занесено и расквасено кон „Инџи“. Моментално се пренесуваме од романот во турската серија „Перла“ („Ѓумуш“). И воопшто, во слатката дрога на слаткарници и серијали, на постигнати блаженства, кои толку многу му прилегаат на ова место. За час, ми се стори дури дека го гледам правиот Кванч, но ... трамвајот не’ разделува. Засекогаш. Човек мистично се појавува и исчезнува во таа милионска гужва и шумотевица. Дали пак не е во прашање ефектот на жегата... и тоа да не е некаква ориентална – августовска – фатаморгана? Книжевни и телевизиски сеништа бродат низ летната „маранија“.

Одлучуваме да слеземе надолу кон Џеновеската кула. Но, пред тоа, треба да ја заобиколиме Чукурџума – право кон куќата на Фусун. Па, нели сме литературни поклоници? Се симнуваме по една исклучително стрмна улица (каков ли слалом е по тие излижани жолти павер-елементи през зимата) надолу, во правец на Златниот рог. Чукурџума е нешто како кварт во квартот, а в комшии се наоѓа Џихангир, каде што е еден од работните кабинети на Орхан Памук. Дали нема да го сретнеме некаде? Од утринските весници разбравме дека се вратил од Америка и моментално си е во Истанбул. Личиме малку на тинејџерки кои ја следат омилената рок-ѕвезда. Стигаме до огромна црвена куќа раководејќи се од компасот на описите во романот, на ќошето на улица „Далг‘ч Чакмаз“  бр. 24. Страница 276 од книгата – се’ се совпаѓа. Тука времето навистина сопрело. Претходната информација, која ни ја дава книжевниот текст, пишуван околу десет години, е плод на планови и добри намери, кои последователно се случуваат. Памук ја купил токму таа куќа која што си ја претставил и ја опишал – тука живее со родителите неговата хероина, по нестанувањето од Нишанташ. Тука к‘сметливо и ќе ја открие Кемал. Внимаваме да не згазнеме некоја свештена мачка од илјадниците...

(изд. ЕКСТАЗ – Берлин, 2017 год.)

Невил Годар: ПРЕТПОСТАВКИ УКРУТЕНИ ВО ФАКТИ

ASSUMPTIONS HARDEN INTO FACT

*************

Now we turn to a strange story in the Old Testament; one that very few priests and rabbis will be bold enough to mention from their pulpits. Here is one who is going to receive the promise as you now receive it. His name is Jesus, only the ancients called him Joshua, Jehoshua Ben Nun, or saviour, son of the fish, the Saviour of the great deep. Nun means fish, and fish is the element of the deep, the profound ocean. Jehoshua means Jehovah saves, and Ben means the offspring or son of. So he was called the one who brought the fish age.
This story is in the 6th book of the Bible, the book of Joshua. A promise is made to Joshua as it is made to Jesus in the Anglicized form in the gospels of Matthew, Mark, Luke and John.
In the gospel of John, Jesus says, "All things whatsoever thou hast given me are of thee." John 17:7. "And all mine are thine, and thine are mine." John 17:10.
In the Old Testament in the book of Joshua it is said in these words: "Every place that the sole of your foot shall tread upon, that have I given unto you." Joshua 1:3
It does not matter where it is; analyze the promise and see if you can accept it literally. It is not physically true but it is psychologically true. Wherever you can stand in this world mentally that you can realize.
Joshua is haunted by this promise that wherever he can place his foot (the foot is understanding), wherever the sole of his foot shall tread, that will be given unto him. He wants the most desirable state in the world, the fragrant city, the delightful state called Jericho.
He finds himself barred by the impassable walls of Jericho. He is on the outside, as you are now on the outside. You are functioning three-dimensionally and you cannot seem to reach the fourth-dimensional world where your present desire is already a concrete objective reality. You cannot seem to reach it because your senses bar you from it. Reason tells you it is impossible, all things round about you tell you it is not true.
Now you employ the services of a harlot and a spy, and her name is Rahab. The word Rahab simply means the spirit of the father. RACE means the breath or spirit, and AB the father. Hence we find that this harlot is the spirit of the father and the father is man's awareness of being aware, man's I AMness, man's consciousness.
Your capacity to feel is the great spirit of the father, and that capacity is Rahab in this story. She has two professions that of a spy and that of a harlot.
The profession of a spy is this: to travel secretly, to travel so quietly that you may not be detected. There is not a single physical spy in this world who can travel so quietly that he will be altogether unseen by others. He may be very wise in concealing his ways, and he may never be truly apprehended, but at every moment of time he runs the risk of being detected.
When you are sitting quietly with your thoughts, there is no man in the world so wise that he can look at you and tell you where you are mentally dwelling.
I can stand here and place myself in London. Knowing London quite well, I can close my eyes and assume that I am actually standing in London. If I remain within this state long enough, I will be able to surround myself with the environment of London as though it were a solid concrete objective fact.
Physically I am still here, but mentally I am thousands of miles away and I have made elsewhere here. I do not go there as a spy, I mentally make elsewhere here, and then now. You cannot see me dwelling there, so you think I have just gone to sleep and that I am still here in this world, this three-dimensional world that is now San Francisco. As far as I am physically concerned, I am here but no one can tell me where I am when I enter the moment of meditation.
Rahab's next profession was that of a harlot, which is to grant unto men what they ask of her without asking man's right to ask. If she be an absolute harlot, as her name implies, then she possesses all and can grant all that man asks of her. She is there to serve, and not to question man's right to seek what he seeks of her.
You have within you the capacity to appropriate a state without knowing the means that will be employed to realize that end and you assume the feeling of the wish fulfilled without having any of the talents that men claim you must possess in order to do so. When you appropriate it in consciousness you have employed the spy, and because you can embody that state within yourself by actually giving it to yourself, you are the harlot, for the harlot satisfies the man who seeks her.
You can satisfy self by appropriating the feeling that you are what you want to be. And this assumption though false, that is, although reason and the senses deny it, if persisted in will harden into fact. By actually embodying that which you have assumed you are, you have the capacity to become completely satisfied. Unless it becomes a tangible, concrete reality you will not be satisfied; you will be frustrated.
You are told in this story that when Rahab went into the city to conquer it, the command given to her was to enter the heart of the city, the heart of the matter, the very center of it, and there remain until I come. Do not go from house to house, do not leave the upper room of the house into which you enter. If you leave the house and there be blood upon your head, it is upon your head. But if you do not leave the house and there be blood, it shall be upon my head.
Rahab goes into the house, rises to the upper floor, and there she remains while the walls crumble. That is, we must keep a high mood if we would walk with the highest. In a very veiled manner, the story tells you that when the walls crumbled and Joshua entered, the only one who was saved in the city was the spy and the harlot whose name was Rahab.
This story tells what you can do in this world. You will never lose the capacity to place yourself elsewhere and make it here. You will never lose the ability to give unto yourself what you are bold enough to appropriate as true of self. It has nothing to do with the woman who played that part.
The explanation of the crumbling of the walls is simple. You are told that he blew upon the trumpet seven times and at the seventh blast the walls crumbled and he entered victoriously into the state that he sought.
Seven is a stillness, a rest, the Sabbath. It is the state when man is completely unmoved in his conviction that the thing is. When I can assume the feeling of my wish fulfilled and go to sleep, unconcerned, undisturbed, I am at rest mentally, and am keeping the Sabbath or am blowing the trumpet seven times. And when I reach that point the walls crumble. Circumstances alter then remold themselves in harmony with my assumption. As they crumble I resurrect that which I have appropriated within. The walls, the obstacles, the problems, crumble of their own weight if I can reach the point of stillness within me.
The man Who can fix within his own mind's eye an idea, even though the world would deny it, if he remains faithful to that idea he will see it manifested. There is all the difference in the world between holding the idea, and being held by the idea. Become so dominated by an idea that it haunts the mind as though you were it. Then, regardless of what others may say, you are walking in the direction of your fixed attitude of mind. You are walking in the direction of the idea that dominates the mind.
As we told you last night, you have but one gift that is truly yours to give, and that is yourself. There is no other gift; you must press it out of yourself by an appropriation. It is there within you now for creation is finished. There is nothing to be that is not now. There is nothing to be created for all things are already yours, they are all finished.
Although man may not be able to stand physically upon a state, he can always stand mentally upon any desired state. By standing mentally I mean that you can now, this very moment, close your eyes and visualize a place other than your present one, and assume that you are actually there. You can FEEL this to be so real that upon opening your eyes you are amazed to find that you are not physically there.
This mental journey into the desired state, with its subsequent feeling of reality, is all that is necessary to bring about its fulfillment. Your dimensionally greater Self has ways that the lesser, or three-dimensional you, know not of. Furthermore, to the greater you, all means are good which promote the fulfillment of your assumption.
Remain in the mental state defined as your objective until it has the feeling of reality , and all the forces of heaven and earth will rush to aid its embodiment. Your greater Self will influence the actions and words of all who can be used to aid the production of your fixed mental attitude.

*************
Now we turn to the book of Numbers and here we find a strange story. I trust that some of you have had this experience as described in the bock of Numbers. They speak of the building of a tabernacle at the command of God; that God commanded Israel to build him a place of worship.
He gave them all the specifications of the tabernacle. It had to be an elongated, movable place of worship, and it had to be covered with skin. Need you be told anything more? Isn't that man?
"Know ye not that ye are the temple of God, and that the Spirit of God dwelleth in you ? " I Cor. 3:16
There is no other temple. Not a temple made with hands, but a temple eternal in the heavens. This temple is elongated, and it is covered with skin, and it moves across the desert.
"And on the day that the tabernacle was reared up the cloud covered the tabernacle, namely, the tent of the testimony: and at even there was upon the tabernacle as it were the appearance of fire, until the morning. So it was always: the cloud covered it by day, and the appearance of fire by night." Num.9:15,16
The command given to Israel was to tarry until the cloud ascended by day and the fire by night. "Whether it were two days, or a month, or a year, that the cloud tarried upon the tabernacle, remaining thereon, the children of Israel abode in their tents, and journeyed not: but when it was taken up, they journeyed." Num.. 9:22
You know that you are the tabernacle, but you may wonder, what is the cloud. In meditation many of you must have seen it. In meditation, this cloud, like the sub-soil waters of an artesian well, springs spontaneously to your head and forms itself into pulsating, golden rings. Then, like a gentle river they flow from your head in a stream of living rings of gold.
In a meditative mood bordering on sleep the cloud ascends. It is in this drowsy state that you should assume that you are that which you desire to be, and that you have that which you seek, for the cloud will assume the form of your assumption and fashion a world in harmony with itself. The cloud is simply the garment of your consciousness, and where your consciousness is placed, there you will be in the flesh also.
This golden cloud comes in meditation. There is a certain point when you are approaching sleep that it is very, very thick, very liquid, and very much alive and pulsing. It begins to ascend as you reach the drowsy, meditative state, bordering on sleep. You do not strike the tabernacle; neither do you move it until the cloud begins to ascend.
The cloud always ascends when man approaches the drowsiness of sleep. For when a man goes to sleep, whether he knows it or not, he slips from a three-dimensional world into a fourth-dimensional world and that which is ascending is the consciousness of that man in a greater focus; it is a fourth-dimensional focus.
What you now see ascending is your greater self. When that begins to ascend you enter into the actual state of feeling you are what you want to be. That is the time you lull yourself into the mood of being what you want to be, by either experiencing in imagination what you would experience in reality were you already that which you want to be, or by repeating over and over again the phrase that implies you have already done what you want to do. A phrase such as, "Isn't it wonderful, isn't it wonderful," as though some wonderful thing had happened to you.
"In a dream, in a vision of the night, when deep sleep falleth upon men, in slumberings upon the bed. Then he openeth the ears of men, and sealeth their instruction. " Job 33: 15, 16
Use wisely the interval preceding sleep. Assume the feeling of the wish fulfilled and go to sleep in this mood. At night, in a dimensionally larger world, when deep sleep falleth upon men, they see and play the parts that they will later on play on earth. And the drama is always in harmony with that which their dimensionally greater selves read and play through them. Our illusion of free will is but ignorance of the causes which make us act.
The sensation which dominates the mind of man as he falls asleep, though false, will harden into fact. Assuming the feeling of the wish fulfilled as we fall asleep, is the command to this embodying process saying to our mood, "Be thou actual." In this way we become through a natural process what we desire to be.
I can tell you dozens of personal experiences where it seemed impossible to go elsewhere, but by placing myself elsewhere mentally as I was about to go to sleep, circumstances changed quickly which compelled me to make the journey. I have done it across water by placing myself at night on my bed as though I slept where I wanted to be. As the days unfolded things began to mold themselves in harmony with that assumption and all things that must happen to compel my journey did happen. And I, in spite of myself, must make ready to go toward that place which I assumed I was in when I approached the deep of sleep.
As my cloud ascends I assume that I am now the man I want to be, or that I am already in the place where I want to visit. I sleep in that place now. Then life strikes the tabernacle, strikes my environment and reassembles my environment across seas or over land and reassembles it in the likeness of my assumption. It has nothing to do with men walking across a physical desert. The whole vast world round about you is a desert.
From the cradle to the grave you and I walk as though we walk the desert. But we have a living tabernacle wherein God dwells, and it is covered with a cloud which can and does ascend when we go to sleep or are in a state akin to sleep. Not necessarily in two days, it can ascend in two minutes. Why did they give you two days? If I now become the man I want to be, I may become dissatisfied tomorrow. I should at least give it a day before I decide to move on.
The Bible says in two days, a month, or a year: whenever you decide to move on with this tabernacle let the cloud ascend. As it ascends you start moving where the cloud is. The cloud is simply the garment of your consciousness, your assumption. Where the consciousness is placed you do not have to take the physical body; it gravitates there in spite of you. Things happen to compel you to move in the direction where you are consciously dwelling.
"In my Father's house are many mansions: if it were not so, I would have told you. I go to prepare a place for you. And if I go and prepare a place for you, I will come again, and receive you unto myself; that where I am, there ye may be also." John 14:2, 3
The many mansions are the unnumbered states within your mind, for you are the house of God. In my Father's house are unnumbered concepts of self. You could not in eternity exhaust what you are capable of being.
If I sit quietly here and assume that I am elsewhere, I have gone and prepared a place. But if I open my eyes, the bilocation which I created vanishes and I am back here in the physical form that I left behind me as I went to prepare a place. But I prepared the place nevertheless and will in time dwell there physically.
You do not have to concern yourself with the ways and the means that will be employed to move you across space into that place where you have gone and mentally prepared it. Simply sit quietly, no matter where you are, and mentally actualize it.
But I give you warning, do not treat it lightly, for I am conscious of what it will do to people who treat it lightly. I treated it lightly once because I just wanted to get away, based only upon the temperature of the day. It was in the deep of winter in New York, and I so desired to be in the warm climate of the Indies, that I slept that night as though I slept under palm trees. Next morning when I awoke it was still very much winter.
I had no intentions of going to the Indies that year, but distressing news came which compelled me to make the journey. It was in the midst of war when ships were being sunk right and left, but I sailed out of New York on a ship 48 hours after I received this news. It was the only way I could get to Barbados, and I arrived just in time to see my mother and say a three-dimensional "Good-bye" to her.
In spite of the fact that I had no intentions of going, the deeper Self watched where the great cloud descended. I placed it in Barbados and this tabernacle (my body) had to go and make the journey to fulfill the command, "Wherever the sole of your foot shall tread that have I given unto you." Wherever the cloud descends in the desert, there you reassemble that tabernacle.
I sailed from New York at midnight on a ship without taking thought of submarines or anything else. I had to go. Things happened in a way that I could not have devised.
I warn you, do not treat it lightly. Do not say, "I will experiment and put myself in Labrador, just to see if it will work." You will go to your Labrador and then you will wonder why you ever came to this class. It will work if you dare assume the feeling of your wish fulfilled as you go to sleep.
Control your moods as you go to sleep. I cannot find any better way to describe this technique than to call it a "controlled waking dream." In a dream you lose control, but try preceding your sleep with a complete controlled waking dream, entering into it as you do in dream, for in a dream you are always very dominant, you always play the part. You are always an actor in a dream, and never the audience. When you have a controlled waking dream you are an actor and you enter into the act of the
controlled dream. But do not do it lightly, for you must then reenact it physically in a three-dimensional world.
...
...

Наташа Котлар – Трајкова: МАКЕДОНСКОТО ПРАШАЊЕ И ПЕТКО РАЧОВ СЛАВЕЈКОВ

Во раните 70-ти години на XIX век, кога била евидентна плодната издавачка дејност на Јосиф Ковачев, актуелноста на „македонското прашање“ го дистигнала својот врв. Имено, само четири месеци по востанувањето на Бугарската егзархија, како уште една христијанско-православна црковна институција во османлиското општество, на 23 јуни 1870 г., во весникот „Македонија“ што излегувал во Цариград, а бил редактиран од Петко Рачов Славејков еден од водачите на бугарската преродба, бил објавен напис со наслов „Еден глас за цела Македонија“. Еднината на насловот јавно и отворено ја поставил комплексната содржина на македонското прашање во актуелниот историски момент. Со суптилна етнодистинкција била истакната македонската солидарност во антипатријаршиската борба и побаран соодветен статус и за македонската етничка заедница во организационото поставување и градење на новата црква (Егзархијата). Бидејќи таа иституција востановена со документ на световниот владетел – султанот, не била дадена „исклучиво за Бугарите, туку истото се вети и за Македонците преку 10-тиот член ...ако си ја покажат сите или 2/3 желбата, ќе успејат да се присоединат кон Бугарската црква“.

Но реализацијата на ваквата можност, во написот, била условена со промовирање на демократскиот принцип во интеррелигиската релација на македонската и на бугарската етничка заедница. Во спротивно – определбата за централизам, именуван во написот како „деспотизам“ би ја отворил пред јавноста темата за „прашањата македонски“, односно за другоста од аспект на црквата (Охридска архиепископија), народност, јазик.

Во тоа време, печатот за поединецот претставувал излез од изолацијата и локализмот, поврзување со светот. Весниците го поттикнувале учеството на граѓаните во заедничкиот живот и придонесувале за ширење на општествените и политичките вредности, но и за создавање на јавно мислење. Имајќи го предвид последново, кратко време по објавувањето на написот, со свој коментар за „македонското прашање“ се јавил и редакторот на весникот „Македонија“, П.Р.Славејков. Преминувајќи кон изворниот податок, нагласуваме дека доаѓа од личност која имала значајна улога во цариградскиот круг на бугарската преродба, главен противник на усилбите кон создавање заеднички македонско-бугарски јазик, но и на македонското движење. Несреќен, што македонското прашање не останало како и дотогаш, поттурнато позади сцената на актуелните меѓуетнички и политички односи, П.Р.Славејков не го негирал постоењето на истото, само скржаво забележал дека постоело од порано – „уште пред десетина години“ и дека било тема на „не толку сериозни расправии“ во македонско-бугарските односи. Содржината на текстот иако не открива многу, доволно ги исцртува елементите на македонското прашање – периметарот на неговата актуелност, особеностите на македонскиот јазик наспроти источнобугарската опција како единствена за заедничкиот литературен јазик, етнодистинкцијата поткрепена со размисли за етничкото потекло на Македонците. Во текстот, П.Р.Славејков настојува да ја релативизира и присутната економско-социјална нееднаквост меѓу Бугарите и Македонците, затоа што последниве, ваквата ситуација веќе ја толкувале како нерамноправност во заедничките општествени ангажирања. Сметале дека сами требале да ги решаваат своите проблеми, а не да бидат водени од други, во конкретниот случај од Бугарите. Во оваа смисла и била кажана нивната забелешка: „се откинавме од Грците, под други ли да паднеме“.

По основањето на Егзархијата, во Македонија, продолжило движењето за обновување на Охридската архиепископија, за одделување од Егзархијата дури и по цена на преминување во Унијатствто. Заради ова, на почетокот на 1874 г. П.Р.Славејков тогаш веќе поранешен редактор на весникот „Македонија“, пристигнал во градот Солун. Во Македонија бил испратен од егзархот Антим I (во тајна мисија) со цел да го попречи актуелното ширење на унијатството во Македонија, но и да го зацврсти егзархискиот престиж. Впечатоците на П.Р.Славејков изнесени во писмата до Егзархот, содржат и констатации за „македонското прашање“. Накратко, тој повторно пишувал за појавата на ова прашање, но овојпат го нотирал почетокот на истото „од пред дваесетина години“ и дека тоа во актуелниот момент веќе се манифестирало како „движење“ со „јасна прецизна мисла“ за „независно национално и црковно ослободување“. Во продолжение, особено е интересна забелешката на П.Р.Славејков дека „македонските дејци“ настојувајќи да го решат „македонското прашање врз црковна основа, истовремено ги потхрануваат старите сепаратистички тенденции кај Македонците, преку Унијата да се создаде нова етничка област“. Ова негово искажување е многу важно – открива што не било дотогаш кажано за „македонското прашање“ и за неговата суштина. Анализирајќи ги податоците што ни ги сопштува П.Р.Славејков во последното искажување и воедно, имајќи го предвид непрецизното датирање во двете пишувања и од 1871 и од 1874 г., кое се чини дека е намерно, доаѓаме многу поблиску до времето кога се појавило и зачекорило на јавната сцена „македонското прашање“. Тоа бил периодот (1856 – 1861) по завршувањето на Кримската војна и прогласените права со Хати-хјуманунот, кога и македонското граѓанство започнало да води борба против духовната и културната доминација на Цариградската патријаршија емитувана на грчки јазик. Низа акции во почетокот на таа борба изразувале словенско пробудување, на кое воздејствувало и влијанието на Русија. Тоа било времето кога Димитар Миладинов го повел македонскиот народ по патот на културната преродба. Основната цел била да се потисне грчкиот јазик од училиштата во Македонија и да се замени со „живиот народен јазик“ – македонскиот, во црковната богослужба да се воведе црковнословенскиот јазик и да служат домашни свештеници. Во исто време, пријателот и поранешниот ученик на Д.Миладинов – архимандритот Партенија Зографски имал изработено книги за учење во кои биле застапени и особеностите на македонскиот јазик. Споменативе особености ги имало во „многуте макед.песни“ кои Константин Миладинов сакал да ги отпечати во фолклористичкиот зборник. И уште нешто, користејќи го македонскиот народен јазик, тој го направил преводот (1858) на дел од брошурата на Ј.Флеров „Православни црковни братства во југозападна Русија“ со свој предговор.

Современиот и добар познавач на актуелната преродба на македонскиот народ, рускиот дипломатски претставник – Александар В. Рачински, во 1859 г. констатирал дека тоа било процес – „Движењето се шири низ целата околина (на Кукуш, б.а.) до најоддалечените места на Македонија ... жителите на Карадак, Полјанин, Воден, Струмица се убедија во сладоста на мајчиното млеко – мајчината писменост“. Впечатлив пример за реализирање на културно – народна автономија бил обидот (1859) на кукушките граѓани и нивниот првенец Нако С.Станишев за премин во унија, при што „се барало да се образува единствена архиепископија во Македонија директно потчинета на папата“. Овој самоиницијативен чин на кукушките граѓани за еманципација од Патријаршијата и од грцизацијата бил амортизиран со интервенција на руските политички кругови, Патријаршијата и бугарските водачи во Цариград. Барањата на кукушани биле задоволени: за првпат на чело на една македонска епархија (Полјанската) во составот на Патријаршијата, застанал владика Македонец – Партенија Зографски родум од Галичник. Оваа историска епизода на кукушани била само фрагментарна руска поддршка, која доаѓала единствено кога биле застрашени интересите на Русија – нејзиното влијание на Балканот и на Блискиот исток. Со внимателно читење на изворната граѓа, констатираме дека од 1860 г., бугарската културно-политичка опција добила особена поддршка во руската политика. Тоа значело збогум на словенството коешто извршило голема мобилизаторска задача (кај балканските народи) во почетната фаза на преродбенското движење.

Константин Миладинов заминал од Русија, а капиталниот фолклористички труд на собрани материјали од Македонија бил објавен (1861) со помош на руски ривал – австриски државен и католички претставник – Јосип Ј. Штросмаер. Од друга страна, фактот што во формата на Зборникот – насловот стои придавката бугарски, а не македонски песни, доволно зборува за моќта на политичкиот процес и влијание. Во актуелниот момент, македонската содржина воопшто не била добродојдена и на секаков можен начин била постиснувана, не требала да „излезе на пазарот“. И Русија и Австрија биле веќе определени – јужнословенското население во османлиската држава да го именуваат како бугарско, не водејќи воопшто грижа за културните и народносните особености одделно. Важна била територијата и можностите што таа ги нудела. Во оваа смисла, руската политичка опција во Македонија – пробугарска, била засилена со доаѓањето (1861) на првиот руски конзул во Битола – Михаил А. Хитрово. Моментот бил деликатен како што забележал и П.Р.Славејков во својот напис, затоа што тогаш започнале патријаршиско (грчко) – бугарските преговори за решавање на актуелното црковно прашање, а во рамките на истото и за македонските епархии под јурисдикција на Патријаршијата. Затоа, П.Р.Славејков во својот напис остро реагирал што во време на „се’ уште неконструиран народ“ – единствен, биле истакнати македонски барања, па макар и тие биле и на компромисна линија (Партенија Зографски, Кузман Шапкарев, Димитар Василев-Македонски, Димитар Узунов). Преродбениците по нив, како Венијамин Мачуковски и Ѓорѓија Пулески, биле уште поконкренти, првиот со барања за посебен македонски јазик (1872), а второт за посебна македонска националност (1875).

(Унивезитет „Гоце Делчев“ – Штип, Институт за историја и археологија, Годишен Зборник 2011)

Сноу: КОДОШ

Informer

What's up man, hey yo what's up
Yeah what's going on here?
I'm sick and tired of 5-0 running up on the block 
You know what I'm saying?
Yo, Snow they came around here looking for you the other day
(Word?) Word, bust it

Informer, ya' no say daddy me Snow me I go blame
A licky boom boom down
'Tective man a say, say daddy me Snow me stab someone down the lane
A licky boom boom down
Informer, ya' no say daddy me Snow me I go blame
A licky boom boom down
'Tective man a say, say daddy me Snow me stab someone down the lane
A licky boom boom down

Police-a them-a they come and-a they blow down me door
One ee come crawl troo, troo my window
So dey put me in de back de car at de station
From that point on me reach my destination
Where the destination reachin' outta East Detention, where dey
Looked down me pants, look up me bottom, so

Informer, ya' no say daddy me Snow me I go blame
A licky boom boom down
'Tective man a say, say daddy me Snow me stab someone down the lane
A licky boom boom down
Informer, ya' no say daddy me Snow me I go blame
A licky boom boom down
'Tective man a say, say daddy me Snow me stab someone down the lane
A licky boom boom down

So, bigger dem are they think dem have more power
De pon di phone me say dat one hour
Me for want to use a once an' now me call me lover
Lover who me callin an' a one Tamei
An' mi love er' in my heart down to my belly-a
Yes say daddy me Snow me I feel cool an' deadly
Yes the one MC Shan an' the one Daddy Snow
Together we-a love'em is a tor-na-do

Informer, ya' no say daddy me Snow me I go blame
A licky boom boom down
'Tective man a say, say daddy me Snow me stab someone down the lane
A licky boom boom down
Informer, ya' no say daddy me Snow me I go blame
A licky boom boom down
'Tective man a say, say daddy me Snow me stab someone down the lane
A licky boom boom down

So, listen for me, you better listen for me now
Listen for me, you better listen for me now
When-a me rock-a the microphone, me rock on steady-a
Yes a daddy me Snow me are de article don
But the in an a-out a dance an they say where you come from-a?
People dem say ya come from Jamaica
But me born an' raised in the ghetto that I want ya to know-a
Pure black people man that's all I man know
Yeah me shoes are a-tear up an'a me toes just a show-a
Where me-a born in are de one Toronto, so

Informer, ya' no say daddy me Snow me I go blame
A licky boom boom down
'Tective man a say, say daddy me Snow me stab someone down the lane
A licky boom boom down
Informer, ya' no say daddy me Snow me I go blame
A licky boom boom down
'Tective man a say, say daddy me Snow me stab someone down the lane
A licky boom boom down

Come with a nice young lady
Intelligent, yes she gentle and irie
Everywhere me go me never lef' her at all-ie
Yes-a Daddy Snow me are the roam dance man-a
Roam between-a dancin' in-a in-a nation-a
You never know say daddy me Snow me are the boom shakata
Me never lay-a down flat in-a one cardboard box-a
Yes-a daddy me Snow me-a go reachin' out da top, so

Informer, ya' no say daddy me Snow me I go blame
A licky boom boom down
'Tective man a say, say daddy me Snow me stab someone down the lane
A licky boom boom down
Informer, ya' no say daddy me Snow me I go blame
A licky boom boom down
'Tective man a say, say daddy me Snow me stab someone down the lane
A licky boom boom down

Why wo ee, why wo ee, an' wo ee an' wo ee

Me sitting 'round cool with my dibbie-dibbie girl
Police knock my door, lick up my pal
Rough me up and I can't do a thing
Pick up my line when my telephone ring
Take me to the station black up my hands
Trail me down 'cause I'm hanging with the Snowman
What I'm gonna do? I'm backed and I'm trapped
Slap me in the face and took all of my gap
They have no clues and they wanna get warmer
But Shan won't turn informer

Informer, ya' no say daddy me Snow me I go blame
A licky boom boom down
'Tective man a say, say daddy me Snow me stab someone down the lane
A licky boom boom down
Informer, ya' no say daddy me Snow me I go blame
A licky boom boom down
'Tective man a say, say daddy me Snow me stab someone down the lane
A licky boom boom down

Diggity dum, diggity diggity dum, an' wo ee, an wo, an wo ee

(1992 год.)