Првото враќање
На земјата покров
тежок пак е сложен,
Камбаните ѕвонат
највесело,
Пак е духот
возбуден и растревожен
Од мачната скрб
на Царско Село.
По лета пет сал
молк, а живот нема...
Ко потоп светот
да го надвесил,
Ко дамна да е
исцрпена тема,
Во смртен спокој
дворецот се скрил.
1910
Сивоокиот крал
Благословен да си
болу најдлабок!
Умре вчера кралот
сивоок.
Румена, спарна
есенска вечер,
Маж ми, штом
стигна, спокојно рече:
„Чу ли, крај
дабот стар му нашле тело,
Во ловот смртта
свршила дело.
Кралицата сал ја
жалам! Бледа,
За ноќ една таа
стана седа.“
Од каминот лулето
го зема
И на ноќна работа
тој крена.
Јас пак
ќеркичката си ја будам,
На очиња сиви да
се поначудам.
А надвор са ноќ
тополата пее:
„Твојот крал во
живи веќе не е...“
11 декември 1910
Царско Село
Гостин
Се’ ко преѓе: во прозорци струга,
Соспи трупа
фуртуната сал,
И не станав
самата јас друга,
А кај мене човек
сминувал.
Го запрашав: „Кажи ми што сакаш?“
Тој: И в адот да те љубам јас“.
Се кикотев: „Ах, несреќа така
Ти пророчиш за
двајцата нас“.
Но тој нежно, со
раката сува,
Латиците сал ги
потфати:
„Збори кој, и
како, те целува,
Збори како дариш
целув ти.“
И погледот маглив
му се стврдна,
Гледајќи ми
прстен занесено.
Ниту еден мускул
не се мрдна
На лице злосјај
проткаено.
Ох, радоста што
му в срце сека-
Спознанието е тоа
знам:
Дека ништо не му
треба, ништо дека
Немам што не
можам да му дам.
1 јануари 1914
Новогодишна балада
И месецот сред
магли штом кима
Ѕирна в собата со
поглед сразен.
Шест прибори таму
на масата има,
И сал еден од нив
стои празен.
Другарите, јас и
маж ми збрани
Спроти Нова
година – миг свечен.
Зошто ми се
прстите ко в крвје прани,
И виното, како
отров, пече?
Домаќинот,
кревајќи ја својта чаша,
Беше важен,
подисправен цврсто:
„За земјата пијам
родна наша,
Што на сите ни го
крена крстот!“
А другар ми, во
очите вгледан мои,
И со спомен некој
скриен:
„За песните нејни
пијам јас, во кои
Живееме сите
ние!“
Но третиот, не
знаејќи ништо баш,
Ни кој умрел, ни
што бол ме стега,
Како в мисли да
ми поприсега,
Прошепоти: „Да кренеме чаша сега, долг е наш,
И за оној што не
седи со на сега“.
1923
Четврта северна елегија
На епохи се делат
три спомените.
Ко денот вчерашен
е првата.
Под сводот нивен
душата е среќна,
И телото е
блажено под нивна сен.
Не замрел уште
смев, и струјат солзи,
Врз маса стои
дамка мастилава-
И, како печат
удрен в срце, целув,
Неспоредлив,
неизбришлив, за збогум...
Но сето тоа трае
толку кратко...
Не свод над глава
стои веќе, ами
Дом зафрлен на
крај од градот негде,
Кај зиме стега
студ, а лете жега,
Кај има пајак,
прашина на сегде,
Кај гнијат
писмата пишувани со плам,
Кај скришум се
менуваат портретите;
Ко на гроб таму
луѓето сминуваат,
А кога ќе се
вратат мијат раце,
Ја тресат солзата
застаната
На морни клепки,
тешко воздивнуваат...
Но чука саатот,
пролетите
Си врват и небото
руменее,
Градовите имињата
ги менат,
И нема веќе
свидетел од прежно време,
Со кого солзи,
спомен ќе поделиш.
И бавно од нас
сенките си одат,
Без да ги викаме
во свеста повтор-
Та страшно тоа
враќање за нас би било.
И гледаме, на
рассон, едно утро,
И патот не го
знаеме кон тој пуст дом,
Кон него задишани
од бес и срам
Јурнуваме, но
(како на сон) таму се’
Поинаку е: луѓето, предметите,
Ѕидовите – и
никој не не’ познава.
Не, не е тоа исто
место... Боже!
И тогаш доаѓа
најгоркото:
Сознаваме колку
сме без моќ минатото
Во животот наш да
го вградиме,
И колку ни е тоа
туѓо, исто како
На соседот куќен,
отспротива.
Ни мртвите не би
ги препознале,
А живите, со кои
Бог не’ разделил,
Се снашле
прекрасно без нас – и дури
Поарно е така...
5 февруари 1945
Ленинград
Последната песна
Една, ко
растревожен од некого гром,
Со здив живороден
ти бувнува в дом,
Се смее, во
грлото блеска,
Сал се врти,
ракоплеска.
Друга, родена во
полноќ глува,
Не знам никогаш
од каде пристигнува,
Од празното
огледало се кркори
И сурово нешто ми
мрмори.
А и такви има,
кои некој пат,
Среде бел ден,
божем не ме гледаат,
Жуборат, се пенат
по белиот лист,
Ко поток низ
долина чист.
А еве уште: тајна, околу се рои-
Ни бои ни звуци,
ни звуци ни бои,
Се точи, се вие,
пресоздава,
А во раце жива не
се дава.
Но таа!... до
капка крвта ми ја испила,
Како љубовта во
младост – мома зла,
И без ништо да ми
проговори,
Во тишина повтор
се престори.
Се’ до денес
таква болка не ме стегна.
Си замина, и трагите
ги протегна
До најкрајот крај
што не го знам.
А без неа јас...
сал умирам.
1 декември 1959
Ленинград
*
А јас скитам таму
кај залудно се’ е,
Кај што само
сенката се гали,
И кај ветер од
глувите бавчи вее,
А под нозе
леднеат скали.
1969
(избор и препрев: Ефтим Клетников, изд. РО БИД „Мисирков“
Битола, 1987 год.)
No comments:
Post a Comment